کتاب مراقبت و تنبیه تولد زندان میشل فوکو

در این کتاب فوکو دودمان شکل گیری کالبد و ذهن را در چارچوب نظام های مراقبتی و انضباطی قدرت مورد مطالعه قرار می دهد و مدعی است که در نهادهایی چون مدارس، زندان ها، بیمارستان ها و کارگاه ها تکنیک های انضباطی خاص به کار می رود و در چارچوب آن ها مقررات حاکم بر رفتار و سلوک، اقدامات مراقبتی و شیوه های نظارت بر آن ها تدوین و به معرض اجرا درمی آید. زندگی دانش آموزان، سربازان، بیماران و زندانیان در معرض مراقبت و نظارت و تهیهٔ گزارش قرار می گیرد و رفتار بهنجار مورد تشویق و رفتار نامطلوب با اقدامات مجازاتی مواجه می شود. هدف غایی مراقبت و نظارت و انضباط، بهنجار نمودن فرد و از میان بردن بی انضباطی های اجتماعی و روانی و سرانجام تربیت انسان هایی مطیع و سودآور در جامعه است. کتاب مراقبت و تنبیه تولد زندان میشل فوکو

شیوه‌های مراقبتی و کیفری ماقبل مدرن

فوکو میگوید در شیوه‌های مراقبتی و کیفری ماقبل مدرن روشهای وحشیانه شکنجه و آزار بدنی به کار میرفت. اما به تدریج از قرن هجدهم به بعد مجازاتهای بدنی جای خود را به مجازاتهای ظریف روانی داد. از این تاریخ مجازاتهای جدید روح را آماج خود قرار داد، مجموعه کیفرشناسی جدید به جانب مراقبت فراگیر معطوف شد.

از این تاریخ به بعد زندان‌ها، مدارس و آسایشگاه های روانی به منظومه‌هایی از نظارت فراگیر تبدیل شد که فرد را در معرض مراقبت دایمی و بدون وقفه قرار می‌داد و به تهیه پرونده و گزارش‌هایی تفصیلی از رفتار فرد و تدوین شناخت شناسانه از این داده‌ها مدد میرساند. در این منظومه که فوکو آن را «میکروسکوپ قدرت» مینامد، گفتمان علمی، اجتماعی و کیفیات سیاسی قدرت و ذهنیت فردی با هم تلاقی میکنند و به صورتی ظریف و پیچیده بر یکدیگر تأثیر میگذارند.